Theo Tờ trình về dự án Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, việc ban hành Luật Quản lý, sử dụng tài sản công này nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế sau hơn 7 năm triển khai thi hành Luật Quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước năm 2008. Luật Quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước năm 2008 là văn bản pháp luật cao nhất lần đầu tiên được ban hành ở Việt Nam về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước.
Quá trình triển khai thực hiện, công tác quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước của nước ta đã đạt được những kết quả quan trọng. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Luật Quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước 2008 và công tác quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước thời gian vừa qua cũng đã bộc lộ những tồn tại, hạn chế như cơ chế quản lý tài sản Nhà nước còn phân tán, được điều chỉnh bởi nhiều luật khác nhau, chưa có luật chung để quy định những nguyên tắc thống nhất trong quản lý, sử dụng, khai thác tài sản. Bên cạnh đó, Luật cũng chưa điều chỉnh đối với các loại tài sản Nhà nước khác như: Tài sản của các dự án sử dụng vốn Nhà nước, tài sản được xác lập quyền sở hữu thuộc về Nhà nước, tài sản kết cấu hạ tầng phục vụ lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, đất đai, khoáng sản, rừng, nguồn lợi ở vùng trời, vùng biển, thềm lục địa, tần số vô tuyến điện, quỹ đạo vệ tinh, tên miền Internet và các tài nguyên khác.
Ngoài ra, vai trò điều tiết của các cơ quan quản lý tài sản công hạn chế nên còn tình trạng nơi thừa, nơi thiếu tài sản, việc sử dụng tài sản sai công năng, sai mục đích gây lãng phí, thất thoát vẫn diễn ra. Việc quản lý, sử dụng một số loại tài sản Nhà nước chưa được quan tâm đúng mức, chậm đổi mới, chưa đồng bộ với cơ chế quản lý tài chính, chưa đáp ứng được yêu cầu trong tình hình mới về khai thác nguồn lực, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, thất thoát, tham nhũng.
Qua thảo luận, các đại biểu đều nhất trí về sự cần thiết sửa đổi Luật Quản lý, sử dụng tài sản nhà nước nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện Luật trong thời gian vừa qua. Đồng thời, thể chế hóa Điều 53 của Hiến pháp năm 2013 về tài sản công, tạo sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật, bảo đảm quản lý chặt chẽ tài sản công, góp phần khai thác và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn lực từ tài sản công phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
Tán thành với sự cần thiết đổi tên dự thảo luật, song đại biểu Triệu Thế Hùng (Lâm Đồng) kiến nghị, một số quy định trong dự thảo luật cần xác định rõ vai trò, thẩm quyền của nhân dân, vì đây chính là chủ sở hữu tài sản. “Quyền quản lý và sử dụng tài sản bắt nguồn từ quyền sở hữu đối với những vấn đề lớn trong quản lý và sử dụng tài sản công, phải xin ý kiến của chủ sở hữu là nhân dân. Ví dụ như việc sử dụng đất đai vùng biển, vùng trời, tài nguyên khoáng sản, năng lượng hạt nhân... thì không chỉ xin ý kiến mà thậm chí còn phải trưng cầu ý dân để người dân quyết định", đại biểu kiến nghị.
Đại biểu cũng kiến nghị, quyền sử dụng tài sản công không chỉ thuộc về Nhà nước mà còn thuộc về toàn dân, trong đó Nhà nước vừa quản lý, vừa sử dụng nhưng quản lý thế nào để mỗi người dân Việt Nam được hưởng những lợi ích do tài sản công mang lại. Thêm nữa, tài sản công thuộc sở hữu toàn dân, do đó, cần phát huy hơn nữa vai trò thanh tra, kiểm tra, giám sát của Quốc hội, các cơ quan dân cử, Chính phủ, mặt trận và các tổ chức công dân... Như vậy, nếu chỉ quy định trách nhiệm thanh tra, kiểm tra đối với tài sản công là thuộc về Bộ Tài chính như trong dự thảo luật là chưa đủ.
Đặt câu hỏi tại sao việc quản lý, sử dụng tài sản công của nước ta hiện nay kém hiệu quả, không khoa học, thất thoát lãng phí và gia tăng tham nhũng, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cho rằng, chính việc không minh bạch, hiệu quả trong cơ chế và cách thức quản lý là nguyên nhân của việc này. Do đó, đại biểu tỉnh Quảng Trị nhấn mạnh, để thay đổi về chất thực trạng quản lý, sử dụng tài sản công ở nước ta hiện nay thì cần bảo đảm nguyên tắc quản lý hiệu quả và sử dụng tài sản công minh bạch, độc lập và hiệu quả. Nhấn mạnh tài sản công của quốc gia là tài sản có giá trị to lớn, bao gồm nhiều loại như tài sản vô hình, hữu hình, từ đất đai, tài nguyên khoáng sản đến xe cộ và các tài sản khác... đại biểu Hà Sỹ Đồng đề nghị dự thảo cần quy định cụ thể như việc sử dụng, khai thác tài sản công vào kinh doanh thì phải có lãi chứ không chỉ đủ bù vào chi phí quản lý của cơ quan đó.
Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (TP Hà Nội) cho rằng, cần xem xét thêm các loại tài sản khác như tài sản đặc biệt, tài sản hữu hình, vô hình như quyền sáng chế, thương hiệu, bản quyền tác giả, di sản phi vật thể vào trong dự thảo Luật. Đề cập đến việc khoán xe công hiện nay đối với các chức danh được sử dụng xe, đại biểu Mai cho rằng chỉ nên áp dụng với cơ chế tự nguyện chứ không phải bắt buộc bởi chúng ta chưa rõ đối tượng khoán, cách tính mức khoán nên mỗi cơ quan có cách áp dụng khác nhau, chưa làm rõ thời điểm áp dụng, lộ trình áp dụng khoán xe chung cho các cơ quan Nhà nước và chức danh được sử dụng xe.
Về việc khoán nhà ở công vụ cho các chức danh, đại biểu Mai nhấn mạnh cần thận trọng vì nếu khoán nhà công vụ thì ngân sách Nhà nước hằng năm sẽ phải chi trả một khoản không nhỏ. Đại biểu TP Hà Nội cũng bày tỏ quan điểm không nên dùng tài sản công để kinh doanh thu lợi nhuận.
Về quy định công khai tài sản công, đại biểu Phan Thái Bình (Quảng Nam) cho rằng, càng công khai minh bạch tài sản công bao nhiêu thì càng tạo thuận lợi cho việc giám sát bấy nhiêu. Do vậy, đại biểu đề nghị dự thảo luật cần bổ sung một số nội dung trong công khai tài sản để phòng chống tham nhũng, lãng phí trong quản lý, sử dụng tài sản công.
Nguyễn Thảo
Nguồn: qdnd.vn
.jpg)
.png)
