Quân khu 7 Online

Thời sự

Thứ sáu, 30/08/2019, 08:11 (GMT+7)
1570 lượt xem

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 - Sự kiện vĩ đại trong lịch sử Việt Nam

(QK7 Online) - Kỷ niệm 74 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh nước Cộng hòa XHCN Việt Nam trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta ra sức thi đua hoàn thành nhiệm vụ phát triển KT-XH năm 2019; hướng về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, chúng ta càng hiểu rõ hơn giá trị của Cách mạng Tháng Tám; nhận thức đầy đủ trách nhiệm của thế hệ hôm nay trong việc vận dụng và phát triển những bài học kinh nghiệm quý giá của Cách mạng Tháng Tám, của công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc 74 năm qua vào sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đai hóa đất nước và hội nhập quốc tế, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

1. Bối cảnh lịch sử và diễn biến
Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới lần thứ hai bước vào giai đoạn cuối. Hồng quân Xô Viết liên tiếp giành thắng lợi quyết định trên chiến trường châu Âu, giải phóng một loạt nước và tiến thẳng vào sào huyệt phát xít Đức tại Béc-lin. Ngày 9-5-1945, phát xít Đức đầu hàng vô điều kiện, chiến tranh kết thúc ở châu Âu. Ngày 8-8-1945, Hồng quân Liên Xô tiến công như vũ bão vào quân đội Nhật. Ngày 14-8-1945, phát xít Nhật đầu hàng vô điều kiện, chiến tranh thế giới lần thứ hai kết thúc. Theo thỏa thuận của các nước Đồng minh, sau khi phát xít Nhật đầu hàng, quân đội Anh và Tưởng sẽ vào Đông Dương để giải giáp quân đội Nhật. Trong khi đó, thực dân Pháp lăm le dựa vào Đồng minh hòng khôi phục địa vị thống trị của mình; đế quốc Mỹ đứng sau các thế lực này cũng sẵn sàng can thiệp vào Đông Dương; những phần tử phản động, ngoan cố trong chính quyền tay sai Nhật đang âm mưu thay thầy đổi chủ, chống lại cách mạng.

Ở trong nước, trải qua các cuộc diễn tập, đến năm 1945, phong trào cách mạng dâng cao. Ngày 9-3-1945, phát xít Nhật làm cuộc đảo chính hất cẳng Pháp. Ngay trong đêm đó, Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương mở rộng quyết định phát động một cao trào cách mạng làm tiền đề cho tổng khởi nghĩa, thay đổi các hình thức tuyên truyền, cổ động, tổ chức và đấu tranh cho thích hợp. Tháng 3-1945, Trung ương Đảng ra Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”. Tháng 4-1945, Trung ương triệu tập Hội nghị quân sự cách mạng Bắc Kỳ, quyết định nhiều vấn đề quan trọng, thống nhất các lực lượng vũ trang thành Việt Nam giải phóng quân. Ngày 16-4-1945, Tổng bộ Việt Minh ra Chỉ thị tổ chức các Ủy ban Dân tộc giải phóng các cấp và chuẩn bị thành lập Ủy ban giải phóng dân tộc Việt Nam, tức Chính phủ lâm thời cách mạng Việt Nam.

Từ tháng 4-1945 trở đi, cao trào kháng Nhật cứu nước diễn ra mạnh mẽ, phong phú về nội dung và hình thức. Đầu tháng 5-1945, Bác Hồ từ Cao Bằng về Tuyên Quang, chọn Tân Trào làm căn cứ chỉ đạo cách mạng cả nước và chuẩn bị Đại hội quốc dân. Ngày 4-6-1945, Khu giải phóng Việt Bắc được thành lập, đặt dưới sự lãnh đạo của Ủy ban chỉ huy lâm thời, trở thành căn cứ địa của cả nước. Tháng 8-1945, Hội nghị đại biểu toàn quốc của Đảng họp tại Tân Trào (Tuyên Quang) khẳng định: “Cơ hội rất tốt cho ta giành độc lập đã tới” và quyết định phát động toàn dân khởi nghĩa giành chính quyền từ tay phát xít Nhật và tay sai trước khi quân Đồng minh vào Đông Dương; đề ra ba nguyên tắc bảo đảm tổng khởi nghĩa thắng lợi, đó là: tập trung, thống nhất, kịp thời. 23 giờ ngày 13-8-1945, Ủy ban Khởi nghĩa ra Quân lệnh số 1 hiệu triệu toàn dân tổng khởi nghĩa. Ngày 16-8-1945, Đại hội Quốc dân họp tại Tân trào thông qua “10 chính sách lớn của Việt Minh”; thông qua “Lệnh tổng khởi nghĩa”; quy định quốc kỳ, quốc ca; thành lập Ủy ban Dân tộc giải phóng Trung ương, tức Chính phủ Lâm thời do đồng chí Hồ Chí Minh làm Chủ tịch. Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư kêu gọi nhân dân cả nước tổng khởi nghĩa, trong đó chỉ rõ: “Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân cả nước đồng loạt vùng dậy, tiến hành tổng khởi nghĩa, giành chính quyền. Từ ngày 14 đến ngày 18-8, cuộc tổng khởi nghĩa nổ ra giành được thắng lợi ở nông thôn đồng bằng Bắc Bộ, đại bộ phận miền Trung, một phần miền Nam và ở các thị xã: Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Hội An, Quảng Nam... Ngày 19-8, khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi ở Hà Nội. Ngày 23-8, khởi nghĩa thắng lợi ở Huế và ở Bắc Cạn, Hòa Bình, Hải Phòng, Hà Đông, Quảng Bình, Quảng Trị, Bình Định, Gia Lai, Bạc Liêu... Ngày 25-8, khởi nghĩa thắng lợi ở Sài Gòn - Gia Định, Kon Tum, Sóc Trăng, Vĩnh Long, Trà Vinh, Biên Hòa, Tây Ninh, Bến Tre... Ở Côn Đảo, Đảng bộ nhà tù Côn Đảo đã lãnh đạo các chiến sĩ cách mạng bị giam cầm nổi dậy giành chính quyền.

Chỉ trong vòng 15 ngày cuối tháng 8-1945, cuộc tổng khởi nghĩa đã giành thắng lợi hoàn toàn, chính quyền trong cả nước về tay nhân dân.
Ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội) lịnh sử, trước cuộc mít tinh của gần một triệu đồng bào, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ Lâm thời trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố trước quốc dân và thế giới: Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời (nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Từ đó, ngày 2-9 là Ngày Quốc khánh của nước ta.

2. Nguyên nhân thắng lợi

- Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công mau lẹ do nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân quan trọng, có ý nghĩa quyết định là sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt, khéo léo của Đảng; là sự vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin trong điều kiện cụ thể của nước ta một cách đúng đắn, độc lập, tự chủ và sáng tạo. Đảng có phương pháp, chiến lược, chiến thuật cách mạng phù hợp, linh hoạt; nhận thức được thời cơ, chủ động đón thời cơ và kiên quyết chớp thời cơ, tiến hành tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước.

- Cách mạng Tháng Tám thành công là do tinh thần yêu nước, đoàn kết, ý chí quật cường của các tầng lớp nhân dân ta, không chịu sống mãi kiếp nô lệ của người dân mất nước; một lòng đi theo Đảng và được Đảng lãnh đạo qua các cuộc tổng diễn tập, đã quyết vùng lên giành độc lập cho dân tộc. Trải qua 15 năm đấu tranh cực kỳ gian khổ và anh dũng dưới sự lãnh đạo của Đảng, đã có biết bao đồng bào, chiến sĩ đã không hề tiếc máu xương, hy sinh oanh liệt vì mục tiêu độc lập dân tộc.

- Cách mạng Tháng Tám được tiến hành trong bối cảnh quốc tế có những thuận lợi nhất định. Chủ nghĩa phát xít Đức, Ý, Nhật đã bị đánh bại, phong trào đấu tranh giải phóng của các dân tộc bị áp bức và của các lực lượng tiến bộ trên thế giới phát triển mạnh.

3. Ý nghĩa lịch sử

- Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công là thắng lợi vĩ đại đầu tiên của nhân dân ta từ khi có Đảng lãnh đạo, mở ra bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Chính quyền về tay nhân dân, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời - Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á; chấm dứt chế độ quân chủ phong kiến ở Việt Nam; kết thúc hơn hơn 80 năm nhân dân ta dưới ách đô hộ của thực dân, phát xít. Nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành người dân một nước độc lập, làm chủ vận mệnh của mình. Nước Việt Nam từ một nước thuộc địa nửa phong kiến trở thành một nước độc lập, tự do và dân chủ. Đảng Cộng sản Việt Nam trở thành một Đảng cầm quyền. Từ đây, đất nước, xã hội, dân tộc và con người Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với CNXH.

- Cách mạng Tháng Tám là thắng lợi của chủ nghĩa Mác-Lênin được vận dụng sáng tạo vào hoàn cảnh cụ thể của cách mạng Việt Nam; là thắng lợi của tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối cách mạng của Đảng ta gắn độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội, gắn sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; là sự thể nghiệm thành công đầu tiên chủ nghĩa Mác-Lênin tại một nước thuộc địa ở châu Á. Đây còn là quá trình phát triển tất yếu của lịch sử dân tộc trải qua mấy nghìn năm phấn đấu, đỉnh cao của ý chí quật cường, sức mạnh cố kết cộng đồng, tầm cao trí tuệ của dân tộc hòa quyện với chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với xu thế của thời đại vì hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội, vì độc lập dân tộc và CNXH.

- Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám cổ vũ phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước bị chủ nghĩa đế quốc thực dân áp bức, thống trị. Nó khẳng định rằng, trong điều kiện trào lưu của cách mạng vô sản, cuộc cách mạng do một đảng của giai cấp công nhân lãnh đạo không chỉ có thể thành công ở một nước tư bản kém phát triển, nơi mắt xích yếu nhất của chủ nghĩa đế quốc mà còn có thể thành công ở ngay một nước thuộc địa nửa phong kiến lạc hậu để đưa cả dân tộc đó đi lên theo con đường của chủ nghĩa xã hội.

4. Một số bài học kinh nghiệm

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 để lại nhiều bài học quý báu, nổi bật là:

Bài học thứ nhất là có một đảng tiên phong thật sự cách mạng, tiếp thu chủ nghĩa Mác-Lênin, được tư tưởng Hồ Chí Minh soi sáng đã nắm vững hoàn cảnh cụ thể của mỗi giai đoạn lịch sử, đề ra đường lối cách mạng đúng đắn, có phương pháp và hình thức đấu tranh phù hợp; biết nắm bắt thời cơ, xây dựng lực lượng và tổ chức, sử dụng lực lượng; phát huy được sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại để dẫn dắt quần chúng đứng lên giành và giữ chính quyền.

Bài học thứ hai là vấn đề giành và giữ chính quyền. Đảng ta đã biết chăm lo xây dựng lực lượng cách mạng, làm cho lực lượng cách mạng đủ mạnh, thu hút được đông đảo quần chúng tham gia, từ đó làm thay đổi so sánh lực lượng giữa ta và địch, tạo ra thời cơ cách mạng để đưa cuộc cách mạng đến thành công. Để giữ vững chính quyền, Đảng và Nhà nước ta đã dựa chắc vào nhân dân, tạo nên sức mạnh vật chất và tinh thần để đấu tranh thắng lợi với thù trong giặc ngoài. Đảng ta biết kiên quyết dùng bạo lực cách mạng và sử dụng bạo lực cách mạng thích hợp và đúng lúc để đập tan bộ máy nhà nước cũ, lập ra nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.

Bài học thứ ba là vấn đề nắm bắt được thời cơ, đề ra được những quyết định chính xác và kịp thời. Nghệ thuật chỉ đạo tài tình của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc chọn đúng thời cơ, ra quyết định Tổng khởi nghĩa đúng lúc thể hiện cụ thể trong chỉ thị của Thường vụ Trung ương Đảng tháng 3-1945 “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” và bản Quân lệnh số 1 của Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc phát đi đêm 13-8-1945. Cũng nhờ chọn đúng thời cơ mà sức mạnh của nhân dân ta trong Cách mạng Tháng Tám được nhân lên gấp bội, đã tiến hành tổng khởi nghĩa thành công trong phạm vi cả nước trong thời gian ngắn.

 
P.V

Bình luận

Bài viết tương tự:

Cục Chính trị Quân khu 7 thẩm định kết quả bình xét thi đua của lực lượng vũ trang Quân khu năm 2025

Cục Chính trị Quân khu 7 thẩm định kết quả bình xét thi đua của lực lượng vũ trang Quân khu năm 2025

12:49 13/12/2025

(QK7 Online) - Sáng 13/12, Cục Chính trị Quân khu 7 tổ chức Hội nghị thẩm định kết quả bình xét thi đua của LLVT Quân khu năm 2025. Thiếu tướng Phạm Anh Tuấn, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Chủ nhiệm Chính trị Quân khu, Ủy viên Thường trực Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Quân khu chủ trì hội nghị.

Bệnh viện Quân y 7B khám bệnh, cấp thuốc, tặng quà gia đình chính sách xã Tà Lài, tỉnh Đồng Nai

Bệnh viện Quân y 7B khám bệnh, cấp thuốc, tặng quà gia đình chính sách xã Tà Lài, tỉnh Đồng Nai

10:07 13/12/2025

(QK7 Online) – Ngày 13/12, Bệnh viện Quân y 7B phối hợp Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Đồng Nai và UBND xã Tà Lài tổ chức chương trình khám bệnh, tư vấn sức khỏe, cấp thuốc và tặng quà cho các gia đình chính sách, người có công với cách mạng, hộ nghèo trên địa bàn xã Tà Lài, tỉnh Đồng Nai.

Bộ CHQS tỉnh Tây Ninh: Hội trại truyền thống thắm đượm nghĩa tình quân - dân với các dân tộc, tôn giáo

Bộ CHQS tỉnh Tây Ninh: Hội trại truyền thống thắm đượm nghĩa tình quân - dân với các dân tộc, tôn giáo

13:33 12/12/2025

(QK7 Online) - Sáng ngày 12/12, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Tây Ninh tổ chức Hội trại truyền thống giữa lực lượng vũ trang (LLVT) với các dân tộc, tôn giáo năm 2025. Đây là hoạt động có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa lực lượng vũ trang với đồng bào các dân tộc, tôn giáo trên địa bàn tỉnh. Dự hội trại có Thiếu tướng Trần Đức Thắng, Phó Chủ nhiệm Chính trị Quân khu 7; Đồng chí Phạm Tấn Hòa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh; Đại tá Nguyễn Thanh Phong, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh Tây Ninh; Lãnh đạo các đơn vị LLVT tỉnh, Sư đoàn 5; Lãnh đạo các sở, ban, ngành tỉnh; Đại diện các dân tộc và tổ chức tôn giáo trên địa bàn tỉnh.

Tư lệnh Quân khu 7 gửi Thư khen cán bộ, chiến sĩ LLVT Quân khu

Tư lệnh Quân khu 7 gửi Thư khen cán bộ, chiến sĩ LLVT Quân khu

08:54 12/12/2025

(QK7 Online) – LLVT Quân khu vừa tổ chức thành công kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống (10/12/1945 – 10/12/2025). Để kịp thời biểu dương tinh thần trách nhiệm, quyết tâm khắc phục khó khăn của cán bộ, chiến sĩ đã đóng góp công sức, trí tuệ vào các hoạt động kỷ niệm, ngày 11/12, Thiếu tướng Lê Xuân Thế, Phó Bí thư Đảng ủy, Tư lệnh Quân khu gửi Thư khen cán bộ, chiến sĩ LLVT Quân khu. Báo Quân khu đăng toàn văn Thư khen.

Lãnh đạo xã D’ran thăm, động viên Lữ đoàn 25 và Công ty Đông Hải xây nhà giúp dân

Lãnh đạo xã D’ran thăm, động viên Lữ đoàn 25 và Công ty Đông Hải xây nhà giúp dân

18:43 11/12/2025

(QK7 Online) - Nhằm khích lệ, động viên kịp thời cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 25, Công ty Đông Hải đang thực hiện “Chiến dịch Quang Trung” thần tốc xây nhà giúp đỡ các hộ dân xã D’ran, tỉnh Lâm Đồng sau mưa lũ, ngày 11/12, Đảng ủy, HĐND, UBND và UBMTTQ Việt Nam xã D’ran do đồng chí Đinh Việt Dũng, Chủ tịch UBND xã làm trưởng đoàn đến thăm hỏi, tặng quà đơn vị.

Các đơn vị, doanh nghiệp LLVT Quân khu phát động đợt thi đua cao điểm giúp dân xây nhà sau lũ

Các đơn vị, doanh nghiệp LLVT Quân khu phát động đợt thi đua cao điểm giúp dân xây nhà sau lũ

21:09 09/12/2025

(QK7 Online) - Nhằm giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ nâng cao nhận thức, ý thức về mục đích, ý nghĩa, yêu cầu của nhiệm vụ xây dựng nhà cho Nhân dân bị sập, đổ hoàn toàn sau mưa lũ tại tỉnh Lâm Đồng theo “Chiến dịch Quang Trung” thần tốc của Thủ tưởng Chính phủ phát động, ngày 9/12, Sư đoàn 5 và Công ty Tây Nam phát động đợt thi đua cao điểm với chủ đề “Thi đua hoàn thành xây dựng nhà tốt nhất, an toàn nhất, nhanh nhất cho Nhân dân bị ảnh hưởng do lũ lụt”; Lữ đoàn 25 và Công ty Đông Hải phát động đợt thi đua với chủ đề “Sát cánh cùng dân, vững vàng sau lũ”.

TIN XEM NHIỀU:

TIN MỚI:

DƯ LUẬN QUAN TÂM:

Quân khu 7 Online

Theo dõi chúng tôi tại:

Cơ quan chủ quản: Bộ Tư lệnh Quân khu 7

Giấy phép số 486/GP-BTTTT ngày 28/07/2021

© Báo Quân khu 7 điện tử giữ bản quyền nội dung trên website này.

Tòa soạn: 17/12 Hồ Văn Huê, phường Đức Nhuận, TP. Hồ Chí Minh

Tổng Biên tập: Đại tá Nguyễn Văn Bắc

Phó Tổng Biên tập: Thượng tá Lại Thế Hiền

Email: [email protected] | [email protected] | 1